Soya ile Pide Lahmacun Tarifimiz

Bu aralar hamileligin son donemlerindeyim ve protein ve demir kaynakalariyla cok icli disliyim. Bunlarin basinda da soya urunleri geliyor.

Soya deyince kaslar soyle bir kalkiyor. “Biliyorsun, soya oyle yararli bir sey degil”. Ya da “GDOlu soya peynirden etten daha mi iyi?”, ya da “GDO’lu olmadigini nereden biliyorsun?” ya da “Erkekler icin cok zararli, ostrojen etkisi yapiyor.” gibi yorumlarla karsilasiyorum genelde. Nereden cikiyor bunlar? Ben televizyon izlemiyorum, gazetelerin “saglik” bolumlerini okumuyorum, herhalde orada soya bir ocu gibi gosteriliyor diye dusunuyorum. B12 icin yaptigim gibi soya icin de bir bilimsel literatur taramasi yapmak geliyor aklima, ama bunu daha once yaptim ve ne kadar mesakkatli bir is oldugunu cok iyi hatirliyorum. Cok takdir ettigim bir arastirmaci yazar olan John Robbins bunu yapip usenmeden yazmis, buradan okuyabilirsiniz. Ben, bildigim soya gerceklerini kisaca yaziyorum, takdir sizin.

1. Insanlarin tuketimi icin uretilen soya fasulyesi GDOlu degil, bunu engelleyen kanunlar var. GDOlu soya sadece hayvan yemlerinde serbest. Dunyadaki soyanin %98’i hayvan yemlerinde kullanilmak icin uretildiginden, dunyadaki soyanin cogu da GDOlu. Sonuc olarak, GDOlu soyadan korkuyorsaniz, asil hayvansal gidadan uzak durmaniz gerek. Yine de cok endiseliyseniz, paketlerin uzerinde “Genetik olarak modifiye edilmemistir” veya “Organik” ibarelerini arayin.

2. Soyanin sindirim zorlugundan veya bazi minerallerin emilimini azaltacagindan endiseleniyorsaniz (diger baklagillerde de ayni sey gecerli), fermente edilmis soya urunlerini tercih edebilirsiniz. Tempeh henuz Turkiye’de yok, ama miso kullanabilirsiniz.

3. Soyanin ostrojen etkisi yaptigi bir abarti ve konuyu anlamayan birinin kendince yorumundan kaynaklanan yanlis bir cikarim. Bunu ostrojenle ilgili bilimsel bir calisma yaparken tesadufen kesfetmistim. Soyadaki madde, aslinda ostrojene benzer bir madde, ostrojen degil, ve ostrojenden en az 50 kat daha zayif olarak ostrojen reseptorlerine baglaniyor. Ve bu, olumsuz degil, tam tersine olumlu bir etki yaratiyor. Soyanin bircok kanser turunde iyilestirici etkisi oldugu saptanmis. Ve daha sonra bunun nedeni de ortaya konmus. Ilgilenen arastirabilir. Hatta soya, kanser olusumunu onlemede bir numarali besin olarak bile gosteriliyor (bir kanser arastirmacisi tarafindan, soya ureticileri tarafindan degil. Ikinci sirada da yesil cay geliyormus).

4. Soya, bitkisel besinler arasinda en yuksek protein ve demir miktarina sahip urunlerden biri.

Bu aralar soya kiymasini da, tofuyu da, soya koftelerini ve snitzellerini de bol bol kullaniyorum. Asagidaki tarif, soya kiymasi ile neler yapabileceginize kucuk bir ornek.

Vegan pide veya lahmacun

1 adet ekmek hamuru (biz firindan aldik)

1 corba kasesi soya kiymasi (sicak suda 10 dk bekletilmis ve suzulmus)

1 adet sogan

½ demet maydanoz

3-4 yesil sivri biber

1 adet domates

az salca

kimyon, kekik, tuz

sivi yag

Soya kiymasi genelde kuru olarak paketlenmis halde satiliyor. Bir kase soya kiymasi elde etmek istiyorsaniz, yarim kaseden biraz fazla kuru soya kiymasina tasiyabildiginden bir parmak fazla kaynar su ekleyin. Zamanla kuru kiyma bu suyu emecek, biraz daha ilave edebilirsiniz, vicik bir kivam olmasi lazim ki kuru soya kiymasi cekebilecegi tum suyu ceksin. 10 dakika sonra fazla suyu suzun ve kiymayi elle sikarak tum suyunu cikarin. Kiyma islak olacak, ama vicik olmayacak. Soya kiymasina tum sebze ve baharatlari katip biraz yogurun ki tatlar birbirine karissin. Sonra bu karisimi yaglanmis tavaya alip cevirerek pisirin. Yagi esirgememenizi tavsiye ediyorum, cunku soya kiymasi oldukca yagsiz bir sey.

Lahmacun yapacaksaniz hamuru parcalara boldukten sonra her parcayi yuvarlak bicimde elle veya merdaneyle ince acin. Ustune harci ekleyin.

Pide icin hamuru parcalara bolup istediginiz buyuklukte kayik seklini verin, ortasina harci yaydiktan sonra hamurun kenarlarini katlayin. 200 derecedeki firinda hamurun ustu kizarana kadar pisirin.

Ustune maydanoz, sogan, sumak koyup limon suyu sikarak afiyetle yiyin J Malesef vegan ayran tarifi veremiyorum henuz. O gunler de gelecek J (Turkiye disinda olanlar, ne kadar sansli oldugunuzu boylece anlayabilirsiniz)